بیماری لثه می تواند از یک عفونت ساده لثه تا بیماری های جدی که باعث وارد شدن آسیب های شدید به بافت نرم و استخوان های نگهدارنده دندان ها و حتی لق شدن دندان می شود را شامل شوند . در شرایطی که بیماری شدید باشد ، بیمار ممکن است حتی دندان های خود را نیز به تدریج از دست بدهد . پیشگیری از بیماری های لثه ، متوقف شدن شرایط این بیماری ، آهسته شدن ، یا تشدید آن بستگی زیاد به نحوه مراقبت روزانه از دندان ها و لثه ها دارد که در طرح لبخند شما بسیار حائز اهمیت است .
- ممکن است در روز های بعد از درمان ریشه ، با درد و تورم شدیدی مواجه شوید . حتی ممکن است التهاب به حدی شدید باشد که نتوانید دندان های خود را روی هم قرار دهید . این مشکلات طبیعی بوده و به زودی برطرف خواهد شد . حتماً در این شرایط داروهای تجویز شده را استفاده کنید و اگر دارویی برایتان تجویز نشده است با دندانپزشک خود تماس بگیرید . در موارد درمان مجدد ریشه (عصب کشی مجدد) و در صورت درد شدید قبل از شروع درمان، درد و تورم بعد از درمان بیشتر قابل پیش بینی است .
تحلیل لثه
تحلیل لثه شرایطی است که در آن ریشههای دندان به خاطر از بین رفتن بافت لثه در معرض محیط خارجی قرار میگیرند . این شرایط یک مشکل عادی در بین افراد بزرگسال است ، اما افراد در سنین پایین نیز میتوانند به این مشکل دچار شوند . هنگامی که لثهها تحلیل میروند، شکافها یا حفرههای عمیق به نام پاکت بین خط لثه و دندانها تشکیل میشود .
این شکافها در ادامه به محل تجمع باکتری و ایجاد مشکلات خاص در ارتباط با سلامت دهان و دندان تبدیل خواهند شد . هنگامی که این مشکل به صورت درمان نشده به حال خود رها شود ، ممکن است فرد دندانهای خود را به خاطر تحلیل رفتن لثه از دست بدهد.
بیماری لثه بر تمام بدن شما تأثیر میگذارد . در واقع بیماری لثه میتواند خطر بروز بیماری و آسیبدیدگی شدید دندانها را نیز افزایش دهد . حتی در شدیدترین حالت خود منجر به وقوع انواع سرطانها ( از جمله سرطان سینه ، سرطان پانکراس ، سرطان مری و غیره )، بیماریهای قلبی ، سکته مغزی و سایر امراض و بیماریهای خطرناک میشود . علاوه بر آن ، ارتباط بین بیماریهای لثه با مشکلات دوران بارداری و تولد نوزادان ناقص و کم وزن نیز ثابت شده است.
بیماری لثه شامل سه مرحله میباشد :
ژنژیویت
ژنژیویت اولین مرحله از بیماری های لثه کودکان یا بزرگسالان است که شامل التهاب لثهها به علت تجمع پلاکهای دندانی در محل خط لثه میباشد . در این مرحله از بیماری ، ممکن است شما علائم ورم و قرمزی لثهها و یا خونریزی دندان در کودکان و بزرگسالان از آن را در هنگام مسواک زدن و کشیدن نخ دندان مشاهده کنید . علائم بیماری لثه در این مرحله هنوز قابل برگشت میباشد ، زیرا در این شرایط هنوز به استخوان و بافتهای همبندی که دندانها را در جای خود نگه داشتهاند ، آسیبی وارد نشده است.
پریودنتیت
در این مرحله، استخوان حمایت کننده از دندان و نیز رشتههای بافت همبند که دندانها را در جای خود محکم نگه داشتهاند ، به شکل برگشتناپذیری آسیب میبینند. در این مرحله در زیر خط لثه حفرههایی به نام پاکت تشکیل میشود که شرایط را برای نفوذ باکتریها و رشد پلاک در محدوده پایینتر از خط لثه فراهم میکند . درمان حرفهای بیماریهای پریودنتال و بهبود مراقبت و بهداشت شخصی دهان و دندان معمولاً میتواند از پیشرفت علائم بیماری و آسیبدیدگی بیشتر بافت لثه و استخوان و بافتهای همبند محافظ دندان جلوگیری کند .
پریودنتیت پیشرفته
پریودنتیت پیشرفته در عمل شدیدترین مرحله از بیماری لثه است که طی آن، استخوان و رشتههای بافت همبند که از دندانهای شما حمایت میکنند، تخریب میشوند و میتواند باعث لقی یا جابهجا شدن دندانها شود .
این مرحله از بیماری میتواند بر نحوه گاز زدن، غذا خوردن و تکلم شما نیز تأثیر منفی داشته باشد ، در صورتی که اقدامات درمانی در این مرحله در حفظ دندانها موفق نباشد ، احتمالاً لازم است که دندانهای آسیبدیده توسط یک دندانپزشک متخصص کشیده شوند ، اگر به خاطر بیماری پریودنتیت پیشرفته مجبور به کشیدن دندانهای خود باشید، متخصص بیماری لثه روشهای مناسب برای ترمیم یا بازسازی دندانها را به شما توصیه خواهد کرد .
عوامل ابتلا به بیماری لثه
دهان انسان پر از باکتری است . این باکتری ها به همراه مخاط دهان و سایر اجزای موجود در آن ، باعث تشکیل یک لایه چسبنده و بدون رنگ بر روی دندان ها به نام «پلاک» می شوند . شما می توانید از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای خلاص شدن از دست این پلاک ها استفاده نمایید . به هر حال، پاک نشدن پلاک از روی دندان ها می تواند به سفت شدن آن و تشکیل جرم دندان منجر شود و از بین بردن جرم دندان فقط با مسواک زدن امکان پذیر نیست.
- پانسمان روی دندان شما موقت بوده و در اسرع وقت ، بعد از خاتمه درمان ریشه ، باید پر شود یا درمان پروتزی جایگزین گردد . تصمیم در مورد نیاز به روکش بر عهده دندانپزشک مربوطه می باشد ولی در نظر داشته باشید بیشتر دندان های عصب کشی شده نیاز به روکش پیدا می کنند . اگر پانسمانتان افتاد در اسرع وقت برای پانسمان مجدد مراجعه کنید ، روی دندان نباید باز بماند.
در این شرایط فقط عمل حرفه ای جرمگیری دندان توسط دندان پزشک می تواند جرم تشکیل شده بر روی دندان ها را حذف کند .
آیا تا به حال متوجه خونریزی لثه در کودک خود شدهاید ؟
اگر جواب مثبت است دلایل متعددی میتواند برای آن وجود داشته باشد اما مهمترین آن بیماری لثه است. خونریزی لثه یکی از علائم شایع بیماریهای لثه و آبسه لثه میباشد . خونریزی لثه اغلب در اثر عدم حذف مناسب پلاک از روی دندانها در محل خط لثه است که منجر به التهاب لثهها میگردد. هرچند خونریزی مداوم لثه ممکن است مرتبط با بیماریهای جدی مانند سرطان خون و اختلال در انعقاد و پلاکت خون نیز باشد. در این شرایط معمولاً هر جایی از بدن به راحتی دچار خونریزی یا کبودی میشود. در ادامه برخی از دلایل شایع، عوامل خطر و روشهای درمان خونریزی لثه در کودکان و زمان مراجعه به دندانپزشک ارائه خواهد شد.
روش های مختلف جراحی لثه
جراحی فلاپ لثه :
در صورتی که عمق پاکت های تشکیل شده بر روی خط لثه بزرگتر از ۵ میلی متر باشد ، متخصص بیماری لثه ( پریودنتیست ) از این روش برای کاهش پاکت های پریودنتال استفاده می کند . برای درمان اکثر بیمارانی که به بیماری پریودنتیت متوسط تا شدید مبتلا شده اند ، از این نوع از انواع جراحی لثه استفاده می شود .
به این ترتیب، پزشک متخصص شکاف هایی در بافت لثه به منظور جدا کردن لثه از دندان ها ایجاد می کند و از طریق این شکاف ها ابزارهای تمیز کردن عمقی را به همراه ابزارهای جرم گیری مافوق صوت و نیز ابزارهای دستی به منظور پاک کردن جرم، پلاک و زیست لایه های تشکیل شده زیر پاکت ها به محل وارد می کند.
لثه برداری :
از این روش درمانی برای برداشتن بافت لثه اضافی که ممکن است بر روی دندان ها رشد کرده باشد به منظور دسترسی بهتر برای تمیز کردن دندان ها استفاده می شود. به این منظور، متخصص پریودنتیست بافت لثه بیماری را بی حس کرده و در آن برش های لازم را ایجاد می کند . به این ترتیب می توان بافت لثه اضافی تشکیل شده در دهان را حذف کرد.
ترمیم پلاستیک لثه :
این نوع از جراحی لثه برای تغییر شکل بافت سالم لثه اطراف دندان ها و ایجاد ظاهر بهتر برای آنها استفاده می شود . در صورتی که فرد دچار عقب رفتگی لثه شده و لثه های وی از روی دندان کنار رفته باشد ، از جراحی لثه ، روش ترمیم پلاستیک لثه برای وی استفاده می شود . علاوه بر این می توان از پیوند لثه با استفاده از بافت سقف دهان ( که در اصطلاح به آن گرافت گفته می شود ) در محل های لازم و در ادامه بخیه زدن این بافت به هر دو طرف دندان ها در مواردی که لثه دچار عقب رفتگی شده استفاده کرد .
هنگام استفاده از روش پیوند بافت نرم ، متخصص بیماری های لثه می تواند از لیزر دندان به عنوان یک تکنیک دارای حداقل سطح تهاجم برای ایجاد پوشش بر روی ریشه های بی حفاظ دندان ها بهره گیرد . همچنین لیزر برای دیگر بیماری های دهان و دندان همچون آفت روی زبان نیز کاربرد دارد .