دژنراسیون ماکولا چیست؟
دژنراسیون ماکولا بسته به سن (AMD) وضعیتی‌ست که به طور طبیعی با افزایش سن رخ می دهد.
به دلیل ساییدگی و پارگی برگشت ناپذیر سلول های حساس پشت چشم (گیرنده های نوری) که با زوال آهسته دید مرکزی مشخص می شود.
در برخی موارد ممکن است منجر به دید مرکزی غیرقابل برگشت شود، منجر به زوال تدریجی بینایی مرکزی.
بینایی مرکزی پر استفاده ترین قسمت چشم ماست. جزئیات دقیق، رنگ ها و شکل اشیاء را برای ایجاد یک تصویر واضح انتخاب می کند. و به ما این امکان را می دهد که :
- بخوانیم،
- رانندگی کنیم،
- تلفن شماره گیری کنیم،
- چهره ها را تشخیص دهیم
- و اشیا را ببینیم.
علت اصلی دژنراسیون ماکولا چیست؟
علل AMD به طور کامل شناخته نشده است، اما :
- افزایش سن،
- ژن ها،
- وزن،
- رژیم غذایی،
و برخی از عوامل سبک زندگی برای افزایش شانس ابتلا به آن شناخته شده است.
سلول های حساس در پشت چشم (گیرنده های نوری) در بالای لایه ای از سلول ها به نام سلول های اپیتلیال رنگدانه شبکیه (RPE) قرار دارند. لایه RPE در چشم ما کار بسیار مهمی را انجام می دهد. اکسیژن و مواد مغذی ضروری را به گیرنده های نوری منتقل می کند و مواد زائد آنها را بازیافت می کند.
با افزایش سن، لایه RPE بازیافت موثر خود را از دست می دهد که منجر به تجمع “ضایعات” در لایه RPE به نام drusen می شود. دروسن، عوامل ژنتیکی و محیطی‌اند در نهایت به گیرنده های نوری پیر ما آسیب می رسانند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دژنراسیون ماکولا هستند؟
خطر ابتلا به AMD در افراد با افزایش سن افزایش می یابد.
در بریتانیا، AMD بیش از ۶۰۰۰۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد که از هر ۲۰ نفر بالای ۶۵ سال، یک نفر، و از هر هشت نفر بالای ۸۰ سال، یک نفر AMDش آنقدر شدید است که باعث کاهش شدید بینایی شود.
داشتن یک خویشاوند درجه یک با تشخیص AMD، خطر نسبی ابتلا به آن را افزایش می دهد. البته تنها عوامل ژنتیکی نیستند که در توسعه AMD نقش دارند.
Drusen (ضایعات سلولهای حساس)،
عوامل ژنتیکی و محیطی همگی در این امر نقش دارند.
ژنتیک به تنهایی برای بروز یا پیشرفت بیماری قطعی نیست. بیمارانی که دارای ژنوتیپ های پرخطر هستند ممکن است به AMD مبتلا نشوند.
اگر دژنراسیون ماکولا درمان شود، آیا ممکن است دوباره عود کند؟
عارضه AMD هنوز هیچ درمانی ندارد.
با این حال؛ گزینه های درمانی موجود می توانند بیماری را در اکثر بیماران با موفقیت کنترل کنند. پیگیری منظم بسیار لازم است. مطالعات نشان می دهد که به طور متوسط، بیماران بین شش تا هشت تزریق چشم در سال برای کنترل عود دژنراسیون ماکولا مرطوب نیاز دارند. برخی از بیماران ممکن است به تعداد کمتری نیاز داشته باشند، برخی بیماران بیشتر، اما درمان طولانی مدت و پایدار AMD برای درمان عود بیماری مهم است.